Sesión 25 de febreiro: “Comentario dunha actividade de expresión escrita” (Luz e Ana)

De entre tódalas actividades que propón a web de Lessonstream, escollín a seguinte:

http://lessonstream.org/2012/05/29/message-in-a-bottle/ 

Empregaría esta actividade en Primeiro de Bacharelato. Aínda que na páxina a actividade está pensada para facerse en 45 minutos, considero que se realizamos tódalas partes e queremos que a participación sexa elevada, necesitaremos máis dunha sesión, unha primeira e parte dunha segunda.

Gustoume esta actividade porque relaciona o tema dos naufraxios co cine e a música, sendo estas dúas das miñas aficións, que ó mesmo tempo interesan ós adolescentes. Probablemente teñan visto a película “Naúfrago” e de non ser así é case seguro que coñecen ó protagonista, Tom Hanks, e aínda que non coñezan ó grupo The Police é moi posible que si saiban quen é Sting, e no caso contrario esta pode ser unha boa oportunidade para facerlles descubrir un famoso grupo dos anos 80 e ampliar a súa cultura musical.

Nesta actividade, ademaís da competencia lingüística, trabállase a competencia de conciencia e expresión cultural ó achegarse o mundo do cine e a música, e tamén a competencia de aprender a aprender e a competencia social e cívica mentres intercambian ideas en grupos. Pode derivar nunha actividade de expresión oral ou expresión escrita, ou combinar ambas.

Respecto ás actividades propostas, incluiría na introducción preguntas adicionais sobre o actor protagonista e se viron máis películas súas. Tamén incluiría este breve vídeo de animación como warm-up para que predecisen como remata a historia: 

https://www.youtube.com/watch?v=6jK3BkvD4bE 

A terceira parte paréceme moi útil para traballar os diferentes tempos verbais (present simple, present continuous, present perfect e past simple). A cuarta parte paréceme moi útil para traballar o modal “could” e expresar a posibilidade así como o emprego do verbo “hope”. A quinta parte xa se centra exclusivamente no traballo escrito e consiste en escribir mensaxes dun naúfrago incluíndo unha descripción da isla. Coa parte sexta, a escoita da canción, trabállase tanto a compresión auditiva, como a expresión oral e a expresión escrita. Finalmente, a actividade finaliza cun vídeo que aporta un carácter lúdico á sesión.

Sesión 25 de febreiro: “Actividades de expresión escrita” (Luz)

A expresión escrita é clave para expresar pensamentos e sentimentos, así como opinións etc. Para ser capaces de escribir correctamente en inglés os alumnos deberán ter alcanzado un nivel mínimo de competencia oral. A expresión escrita será mellor canto maior sexa a súa habilidade lectora, xa que estas competencias interrelaciónanse entre si. Toda actividade de expresión escrita debe ter un propósito claro e debemos variar as nosas tarefas de producción escrita, para que non sexan sempre iguais. A nivel académico dedicámoslle máis tempo á escritura que á lingua oral, aínda que na vida real recurrimos con máis frecuencia á lingua oral que á escrita.

Os textos escritos poden ser de diferentes tipos: cartas, comentarios, resumos, reseñas… na aula podemos integralos para realizar diferentes actividades. Por exemplo, un tipo de avaliación inicial podería consistir en escribir unha carta contando os propósitos para ese curso escolar, o que fixeron no verán, o que lles gusta, que opinan do inglés etc. O feedback do profesor constituiría a resposta.

Outra tarefa importante é a capacidade de resumir. Para iso Luz amosounos unha ficha coas pautas para elaborar un resumo de calidade. Gustoume a actividade de elaborar un “scrapbook” a modo de diario contando as experiencias da súa viaxe a Inglaterra, xa que a través desta actividade desenvolven non só a expresión escrita, senón tamén a imaxinación e a creatividade.

A producción escrita pode traballarse tamén a través dos dictados, por exemplo o dictogloss, ou a partir de fotografías (creando unha historia tomando como base unha fotografía. Luz recomendounos a páxina de eltpics por ter imaxes libres). O traballo escrito faise na casa e ás veces na clase e non sempre se entrega manuscrito, pódese tamén recurrir ás TIC para realizar actividades de expresión escrita, como por exemplo a páxina de “story-starters” que sirve para crear diferentes historias e envíalas en formato electrónico. Deste xeito se fomenta tamén a súa creatividade e a competencia dixital.

Despois Luz amousounos en papel algúns comics que realizaran os seus alumnos.

Gustáronme as actividades de “One place and five senses” e “Ode to the object”. Seguindo unhas instruccións moi simples dadas polo profesor, os alumnos serán capaces de crear un texto orixinal de forma autónoma e sen ter que recurrir ó diccionario.

Pódese tamén fomentar o seu sentido da iniciativa, pedíndolles que fagan fotos a carteis que estean en inglés e expliquen o contexto.

Ó final da sesión vimos dous exemplos de como integrar os xogos na aula de inglés. Un deles foi o de “story cubes” e o outro un xogo de cartas no que a partir de varios verbos tiñamos que crear unha historia en grupos.

Por último fixemos referencia á corrección do traballo escrito e Luz amosounos unha rúbrica moi útil para avaliar de forma global.

Esta sesión pareceume moi interesante e serviume para concebir o traballo escrito dunha forma diferente, xa que na miña etapa escolar na aprendizaxe do inglés só escribíamos redaccións ou resumos individualmente, e creo que empregando todas estas técnicas as clases serán moito máis variadas e enriquecedoras.

Facendo clic no seguinte enlace poderedes acceder a un interesante artigo de María Dolores Corpas e Daniel Madrid titulado “Desarrollo de la producción escrita en inglés al término de la Educación Secundaria Obligatoria española” : http://www.ugr.es/~portalin/articulos/PL_numero8/10-M DOLORES CORPAS.pdf

Sesión 24 de febrero: “Actividades de comprensión escrita” (Ana)

Las actividades de comprensión escrita representan una fuente de interés para mí, ya que la lectura es una de mis aficiones. El inglés es la lengua de comunicación en la mayor parte de los artículos académicos, de ahí que la comprensión lectora sea determinante para la comprensión global de los textos, desarrollando estrategias lectoras e incrementando el enriquecimiento del léxico.

Empezamos la clase con un warm-up escogiendo entre nuestras prioridades en la vida. En función de nuestra respuesta teníamos un perfil u otro. Luego realizamos un test en 3 minutos que se podía utilizar en la hora de tutoría. Mediante este test Ana nos comentó que la mayor parte de los alumnos tiende a responder las preguntas con prisa, sin leer previamente todo el texto primero.

La actividad que me pareció más original fue aquella que incluía palabras inventadas en inglés. A través de ella nos dimos cuenta de que se puede entender un texto, a pesar de no entender todas las palabras. Los alumnos tienden a bloquearse cuando tienen que enfrentarse a textos con palabras desconocidas, sin embargo es parte de nuestra labor el hacerles ver que sí es posible llegar a una comprensión textual sin tener que conocer los significados de todas las palabras. Esto también se demuestra con textos en los que el orden de las letras está invertido. Después Ana nos leyó un texto en el que tuvimos que intuir los adjetivos que faltaban y comentó que es positivo que los alumnos utilicen el diccionario de inglés en el aula, ya que aprenden palabras nuevas. Yo también estoy totalmente a favor del uso del diccionario en el aula, herramienta lingüística indispensable en el aprendizaje de una lengua.

Escuchamos también la canción “Everything I do” de Bryan Adams mientras visualizábamos la letra, que contenía errores ortográficos. Un buen ejercicio podría consistir en reescribir la canción de forma correcta, de esta forma trabajarían la comprensión auditiva, la comprensión lectora y la expresión escrita. Hicimos también un dictado para trabajar los homófonos. Ana nos sugirió utilizar A3 plastificados para hacer listas de vocabulario en grupo. Me parece una forma muy interesante de ampliar el vocabulario. En mi etapa de Secundaria la adquisición de vocabulario se hacía memorizando largas listas de palabras, sin embargo considero que esta técnica es mucho más efectiva y amena.

Nos dimos cuenta de que las actividades de comprensión lectora también tienen que ser comunicativas y un ejemplo que lo ilustró fue la historia del hombre, del gorila y del policía que tuvimos que ordenar en grupos.

Después hicimos referencia a las etapas de las actividades de lectura, siendo éstas la de pre-lectura, primera lectura, segunda lectura y post-lectura (normalmente para realizar en casa. Potencian la creatividad de los alumnos partiendo de un texto base). Podemos utilizar una misma actividad para diferentes niveles, adaptándola a cada uno de ellos.

En mi experiencia como estudiante de inglés, las actividades de comprensión lectora solían ser aburridas o incluso desfasadas, ya que me costaba llegar a conectar con el texto. Sin embargo, si como docentes elegimos textos con los que los alumnos se puedan identificar, su motivación será mucho mayor. Además cualquier texto se puede leer en alto, practicando de este modo la producción oral. También se puede leer en grupos. Respecto a las lecturas obligatorias Ana nos comentó que se clasifican por niveles. Haciendo clic en el siguiente enlace podéis acceder a un artículo muy interesante de Virginia María Baca Mateo titulado “La lectura por placer en la Educación Secundaria Obligatoria”:

http://www.eumed.net/rev/ced/30/vmbm.html 

Sesión 22 de febreiro: Actividade 1, 2 e 3 (Carlos)

A primeira actividade pirámide consistiu en determinar, en parellas, os tres elementos fundamentais nunha programación. Nós pensamos que eran os obxectivos, a metodoloxía e a avaliación, pero despois de intercambiar ideas coa outra parella, concluímos que os máis importantes eran a contextualización, a metodoloxía e a avaliación. O resto da clase concluiu que os tres elementos claves eran a avaliación, os obxectivos e os contidos. Carlos comentounos que os obxectivos e os contidos veñen dados polo currículum, mentres que os elementos que nós nomeamos dependen máis directamente do docente.

A segunda actividade consistiu nun trebón de ideas colectivo, para averiguar cales son as fontes que debemos consultar antes de facer unha programación didáctica. Concluímos que se debe consultar o DOGA, a lexislación vixente (neste caso a LOMCE), o currículum de base que elabora a Ministerio, outras programacións, o Marco Común Europeo de Referencia das Linguas, os libros de texto, o PEL, o PEC e o IGE.

A terceira actividade, en grupos, consistiu en escoller a programación didáctica de lingua inglesa dun centro educativo que fose accesible online e analizar a súa estrutura.

Escollimos a programación didáctica do IES Monelos (A Coruña), que comprendía os niveis Primeiro de ESO ata Segundo de Bacharelato. Tratábase dunha programación actualizada, de 320 páxinas, ben estruturada, cunha introdución e unha contextualización detallada, cun plan de convivencia, TICs e fomento da lectura, que facía referencia á educación en valores, atención á diversidade, competencias clave, obxectivos, metodoloxía por cursos, criterios de avaliación e promoción, recursos didácticos, avaliación inicial, actividades extraescolares así como mecanismos de revisión da programación didáctica e procesos de mellora.

Despois fumos analizando se as partes desa programación coincidían coa lexislación de xullo do 2015. Concluímos que en liñas xerais si respetaba o marco legal.

As nosas conclusións foron as seguintes:

-Incluía unha introdución e contextualización do centro e o perfil do alumnado

-Facía referencia ás competencias clave especificándoas para cada curso

-Incluía os obxectivos (xerais e específicos)

-Aínda que incluía a temporalización, o grao mínimo de consecución e os procedementos e instrumentos de avaliación, estes non estaban relacionados cos estándares de aprendizaxe

-Incluía as concrecións metodolóxicas que require a materia, facendo referencia a unha serie de principios básicos

-Facía referencia ós materiais e recursos didácticos que se ían utilizar, mencionando ó auxiliar de conversa como recurso humano; tamén as TIC, os libros de texto por niveis…

-Incluía os criterios de avaliación, cualificación e promoción do alumnado, pero non facía referencia ás ferramentas de avaliación.

-Facía referencia ós indicadores de logro para avaliar o proceso do ensino e a práctica docente, incluíndo dous cadros cos resultados do curso pasado

-Incluía a organización das actividades de seguimento, recuperación e avaliación das materias pendentes

-Incluía a organización dos procedementos que lles permiten ós alumnos acreditar os coñecementos necesarios en determinadas materias no caso do Bacharelato

-Incluía o deseño da avaliación inicial. Carlos comentounos que a avaliación inicial é moi útil. Esta programación a incluía, recurrindo, entre outras ferramentas, á análise do expediente académico previo.

-Incluía as medidas de atención á diversidade

Podedes acceder á programación do IES Monelos (A Coruña) facendo clic no seguinte enlace:

http://www.edu.xunta.es/centros/iesmonelos/system/files/PROGRAMAC%20INGL%C3%89S%202015-2016.pdf

Sesión 22 de febreiro: “A programación” (Carlos)

As programacións didácticas son importantes no proceso de ensinanza-aprendizaxe xa que actúan como elemento integrador de tódolos elementos que interveñen nel. Teñen en conta, entre outros, os obxectivos que debe acadar o alumnado, os recursos disponibles e a metodoloxía que se vai empregar.

As programacións didácticas vixentes veñen reguladas polas distintas leis educativas. Os departamentos didácticos dos centros docentes desenvolverán o currículo establecido mediante a programación didáctica de cada materia. Cada vez que hai un cambio de lei debe actualizarse a programación, aínda que na práctica isto non sempre ocurra. O profesorado do departamento deberá traballar de forma organizada, sen embargo este traballo non sempre se fai de xeito colaborativo e ás veces trabállase con programacións que non están actualizadas. Unha boa programación a principio de curso permitirá ó profesor ser máis sistemático e organizado á hora de impartir as sesións e contribuírá ó desenvolvemento dunha aprendizaxe efectiva.

A programación é obligatoria e constitúe un dos pilares básicos da labor docente. Diferenciamos entre programación didáctica (para cada curso ou etapa) e programación de aula (enfocada a cada grupo ou aula).

No referente ás fases é importante facer uso de cronogramas. Debemos tamén ter en conta diversas fontes; a didáctica, a cal depende da lexislación e as distintas normativas; a psicolóxica, que ten en conta ó alumnado; a sociolóxica que ten en conta o contexto socioeconómico do centro, e por último a fonte epistemolóxica, que se centra en coñecer os contidos específicos da materia ou área.

As programacións non teñen un esquema establecido, cambian dunha Comunidade Autónoma a outra e teñen diversos formatos, mais deberían incluír unha introdución e contextualización, atención á diversidade, a metodoloxía, as competencias clave, os obxectivos, os contidos e a avaliación.

A nivel persoal, considero que as programacións de inglés no antigo BUP tiñan unha metodoloxía fundamentalmente tradicional e non cubrían as catro destrezas, xa que apenas se traballaba a expresión oral. En COU os obxectivos da programación centrábanse en superar o exame de Selectividade. Os profesores tendían a seguir sistematicamente o libro de texto. A nivel profesional non elaborei nunca unha programación, xa que a miña experiencia docente tivo lugar no ámbito da formación non reglada. Despois desta sesión son consciente da importancia de actualizar as programacións e traballar en colaboración co resto de profesores, da transparencia, e de elaboralas con coherencia.