Sesión 3 de marzo: “Valoración final” (Ana e Luz)

A materia de Didáctica concluiu cun debate no que participamos os dous grupos de forma conxunta. Gustoume moito a organización da actividade, xa que tivemos a oportunidade de deliberar primeiro en grupos e poñer en común de forma global as nosas conclusións despois, deste xeito todos puidemos intervir de forma organizada.

Os temas tratados foron as TIC na aula, os libros de texto, o uso da L1, os deberes e o acoso escolar. Todos estes temas parécenme moi relevantes, xa que nas nosas futuras clases teremos que optar por unha ou outra metodoloxía, e se atopamos algún caso de acoso escolar deberemos saber como actuar ante un tema tan delicado.

Valoro a materia de Didáctica de forma moi positiva, xa que nas sesións de Ana e Luz tivemos a oportunidade de achegarnos á realidade das aulas de Secundaria, e que mellor forma que a través das propias experiencias de dúas profesoras que levan anos adicándose á labor docente.

Foron especialmente útiles as actividades vinculadas a cada unha das destrezas (expresión oral, expresión escrita, comprensión oral e comprensión escrita) e espero poder empregar moitas delas nas aulas. Pareceume moi boa idea que puidesemos visualizar algunhas das actividades realizadas polos alumnos, xa que nos deron a posibilidade de comprobar os resultados acadados dunha forma práctica. Aprendín que o inglés se pode ensinar dun xeito innovador e a nosa labor consiste en moito máis que en transmitir coñecementos. Destaco especialmente o espíritu colaborativo de Ana e de Luz e a súa disposición para compartir materiais, así como o entusiasmo pola labor docente, que vexo que non mermou a pesar da súa longa traxectoria académica.

Moitas grazas por todo!

Sesión 2 de marzo: “A titoría” (Luz)

Esta sesión iniciou cun brainstorming en grupos, no que tivemos que analizar as labores principais dun titor. Concluímos que son o seguimento de como van os alumnos no resto das materias, resolver os problemas de convivencia na aula ou cun algún profesor, fomentar a educación en valores…

É importante o feito de que nós, como profesores de inglés, podemos empregar a hora de titoría para realizar actividades que se poidan desenvolver en lingua inglesa, por exemplo elixir o delegado de curso, encher un cuestionario sobre os hábitos de estudio, actividades de post-avaliación e autoavaliación… tamén se poden integrar as TIC (vimos o exemplo da actividade interactiva da momia). Luz aconsellounos empregar, entre outros, o material da editorial Macmillan. Pódense tamén organizar debates en inglés na hora de titoría e para que os alumnos aprendan a expoñer os seus puntos de vista pode ser unha boa idea visualizar vídeos como o de “Are uniforms good or bad?”. As visitas extraescolares poden servir tamén para empregar o inglés, por exemplo consultando os folletos en inglés e respondendo preguntas en inglés sobre a visita en cuestión.

Como estudiante non lembro actividades especificamente deseñadas para a hora de titoría. Era fundamentalmente unha hora para traballo persoal, pero si que lembro que tiñamos un titor que nos atendía de forma individual e nos preguntaba se tiñamos dificultade nalgunha materia ou problemas con algún profesor, como organizabamos as nosas tardes de estudio…

Considero que a hora de titoría é moi importante, xa que representa o momento de relación directa do profesor cos alumnos, polo tanto debemos aproveitala para inculcar valores, fomentar o espíritu crítico dos nosos alumnos, mellorar a convivencia na aula, desenvolver competencias clave etc.

Sesión 2 de marzo: “La metodología CLIL” (Ana)

Esta sesión inició con un warm-up, en el que nos teníamos que colocar a un lado u otro de la clase en función de nuestras preferencias y dialogar sobre el tema, por ejemplo “Tea or coffee?” “Going to a concert or going to a match?”. Esta actividad me pareció interesante para practicar la expresión oral y conocer las preferencias del resto de compañeras de clase. Además puede derivar en actividades posteriores, por ejemplo adivinar a qué persona de clase le gusta algo en concreto o realiza algún tipo de actividad peculiar asociada a ella.

Ana nos explicó cómo funciona la sección bilingüe en su instituto y me llamó la atención que un centro puede optar solamente a tener un auxiliar de conversación si dispone de sección bilingüe.

La metodología CLIL es relativamente reciente. Integra las lenguas a través de contenidos de otras áreas. Uno de los principios básicos de la metodología CLIL es que la lengua se usa para aprender contenido del área y también para aprender y comunicar. En la práctica esto no sucede así, ya que los estudiantes acaban aprendiendo el vocabulario de la materia pero en muchos casos su nivel lingüístico no es suficiente para expresarse con fluidez.

Otro de los principios es que la materia que se estudia determina el tipo de lengua que se necesita aprender. El tercero y último principio es que la fluidez es más importante que la precisión gramatical y lingüística en general.

En mi opinión, los aspectos positivos de la metodología CLIL tienen que ver con el hecho de que la enseñanza se centra en el alumnado, se opta por una enseñanza flexible, fomenta el aprendizaje autónomo y se centra en el enfoque por tareas. Además, el andamiaje (o “scaffolding”) en la metodología CLIL es de vital importancia, ya que facilita estructuras y estrategias de apoyo que ayudan a construir el conocimiento.

Existen varias razones para utilizar la metodología CLIL en el aula, como por ejemplo el hecho de que la lengua se utiliza con un propósito y el contenido cobra una especial relevancia. Además, desde el punto de vista de los contenidos ayuda a desarrollar las competencias básicas.

En mi etapa de estudiante no tuve la oportunidad de comprobar la eficacia de la metodología CLIL, pero le doy clases de refuerzo a un alumno que en Cuarto de ESO cursó Física y Química en inglés, como asignatura optativa, y me comentó que el profesor no tenía un nivel de idioma adecuado y que hubo un número elevado de suspensos, por lo cual es esencial que el profesorado tenga un nivel lingüístico adecuado y utilice materiales didácticos de calidad.

En esta sesión también tuvimos la oportunidad de ver manuales de Matemáticas en inglés que se utilizan en el instituto de Ana.

Sesión 29 de febreiro: “A avaliación” (Carlos)

A avaliación xenera unha certa ansiedade nos estudiantes e ó mesmo tempo esixe responsabilidade e obxectividade por parte do profesor, aínda que sempre está cargada de matices subxectivos. Representa unha das partes clave da nosa labor docente así como no proceso de aprendizaxe.

Nesta última sesión con Carlos analizamos os tipos de avaliación así como os criterios e ferramentas de avaliación. A avaliación baséase en tres principios, a validez, a fiabilidade e a factibilidade, tendo en conta os tempos de execución, o número de mostras recollidas e o número de criterios de avaliación.

Existen diferentes tipos de avaliación, que poden combinarse entre si, por exemplo a autoavaliación, a coavaliación e a heteroavaliación. Dependendo do momento en que se realiza podemos falar de avaliación inicial, avaliación formativa e avaliación sumativa, sendo esta última a que verifica o resultado. Cada unha ten as súas propias particularidades.

Os criterios de avaliación veñen dados polo curriculum e deben estar reflectidos na programación. Varían en función dos obxectivos e das estratexias que queremos fomentar.

Nas linguas estranxeiras é clave a avaliación da expresión oral e da expresión escrita. A maioría do profesorado non avalía a produción oral pola súa escasa formación ou pola carencia de medios técnicos. O Marco Común Europeo de Referencia das Linguas diferencia entre produción e interacción dentro da expresión oral e tamén na expresión escrita. Tanto nun proceso como no outro empréganse diferentes ferramentas de avaliación, como son a lista de control, que debe incluír criterios detallados agrupados por categorías; a grade de avaliación, na que se aplica a cada criterio unha escala de valoración e a folla de observación, que inclúe criterios amplos e permite facer anotacións. Serve para dar unha opinión cualitativa.

Chegamos á conclusión de que corrección, avaliación e cualificación non son sinónimos. A corrección pode ser inductiva ou deductiva (subliñar empregando diferentes cores por criterios, empregar símbolos….). Na miña experiencia como estudiante os profesores empregaban maioritariamente a corrección inductiva.

Como docente, a miña experiencia en avaliación consistiu en elaborar os informes de progreso dos alumnos que se estaban formando para presentarse ós exames oficiais de Cambridge, e na materia que impartín na Universidade tamén tiven que avaliar unha das partes, aínda que foi a profesora titular a que se encargou de elaborar as porcentaxes e publicar a nota final. Considero que a avaliación, xunto coa programación, é clave no proceso de ensinanza aprendizaxe e resulta indispensable contar coas ferramentas adecuadas para levala a cabo de forma eficaz.

Sesión 29 de febreiro: Actividade 1 e 2 (Carlos)

Nesta sesión sobre a avaliación, realizamos dúas actividades grupais. A primeira consistiu nunha actividade pirámide. Primeiro en parellas e logo en grupos tivemos que numerar cales foros os tres aspectos máis negativos da avaliación na materia de lingua estranxeira cando nós eramos estudiantes. Na nosa experiencia, concluímos que foron a entrega tardía das notas, o contido do exame non tiña que ver co explicado na aula, e non había grade de avaliación e polo tanto descoñecíamos os criterios de avaliación. Outros grupos engadiron tamén a ausencia de feedback por parte do profesor e que non houbese exame oral.

A segunda actividade, en grupos de catro, consistiu en escoller unha actividade de compresión oral ou escrita da unidade didáctica coa que traballamos nunha das sesións anteriores e analizar como se avalía. Nós escollimos unha actividade de comprensión escrita, na que a partir dun texto se facían preguntas abertas con respostas curtas que se atopaban no propio texto.

Estas dúas actividades parecéronme moi útiles para reflexionar sobre a avaliación e comprobar cun exemplo práctico como se avalía a comprensión escrita.